|
حكيم علي ابن ربن طبري ، ربان طبري ” علي بن سهل ربان طبري” زندگي ابن ربَّن طبري يا ابن ربَّان، ابوالحسن علي بن سهل متولد مرو از اهالي آمل، پزشك، داروشناس و دانشمند و طبيب و فيلسوف و دين‌شناس بزرگ ايراني سدة سوم هجري بود. پدرش، سهل طبري، از دبيران منجمان و پزشكان مرو بود وي در اواخر روزگار ابوجعفر منصور خليفة عباسي (136 ـ 158 ق) يا اوايل خلافت مهدي عباسي (158 ـ 169 ق) به دنيا آمد. عده‌اي با توجه به اينكه «ربن» و «راب» از القاب روحانيون يهود است، او را يهودي انگاشته‌اند. برخي نيز او را در ابتدا زرتشتي دانسته‌اند. در حالي كه خود در كتاب «الدين و الدولة» آورده‌است كه ابتدا مسيحي بوده و سپس با تعمق در انديشه‌هاي اسلامي و معاني قرآني به اسلام گرويده‌است و البته در جايي تاييد نشده است. پزشكي ابن ربن پزشكي را نزد پدرش آموخت، سپس با استفاده از آثار يونانيان و دانشمندان ديگر آن را تكميل كرد او استاد زكريايرازي است. جواني‌اش را در طبرستان گذراند. سپس در 224 قمري به عراق رفت و در سامرا اقامت گزيد و مورد احترام معتصم قرار گرفت. او در زمان متوكل و با راهنمايي و در منادمت او اسلام را پذيرفت. ابن ربن از نظر علمي چنان مقامي داشت كه او را همطراز رازي، مجوسي و ابن سينا نام برده و يكي از 4 دانشمند و پزشك بزرگ مسلمان دانسته‌اند. او مسري بودن سل ريوي كشف كرد. آثار ابن ربن - فردوس الحكمة، دائرة المعارفي است طبي و يكي از قديمي‌ترين و معتبرترين آثار جامع طب اسلامي و از نخستين كتابهاي طب اسلامي. ابن ربن در تأليفات اين كتاب از آثار بقراط،جالينوس،ارسطو،يوحنا برماسويه،حنين ابن اسحاق و رساله‌هاي هندي و ديگر آثار گذشتگان بهره برده.
- الدين و الدولة في اثبات نبوة النبي محمد (ص). در اين كتاب، ابن ربن حقانيت دين اسلام و برتري آن را بر اديان ديگر مورد بررسي قرار داده و اطلاعاتي دربارهٔ اديان هند و فرق گوناگون اسلام و مسيحيت و غيره آورده‌است
- تحفة الملوك
- كتاب في الامثال و الادب علي مذاهب الفرس و الروم و العرب
- كتاب منافع الاطعمة و الاشربة و العقاقير
- كتاب عرفان الحيوة يا ارفاق الحياة
- كتاب في ترتيب الاغذية
- كتاب في الحجامة
- حفظ الصحة
- كتاب الرد علي اصناف الناصري
- الكتاب اللؤلؤ.
منابع 1-علامه دهخدا 2-ابن اسفنديار، محمد بن حسن، تاريخ طبرستان، به كوشش عباس اقبال، تهران، 1320 ش. 3-ابن ربن طبري، علي بن سهل، الدين و الدوله، به كوشش عادل نويهض، بيروت، 1973 م. 4-ابن قفطي، اخبارالحكما، به كوشش يوليوس ليپرت، قاهره، 1326 ق. 5- ابن نديم، محمد بن اسحاق، الفهرست، ترجمة محمدرضا تجدد، تهران، 1381 ش. 6- انزابي‌نژاد، رضا، «ابن ربَّن»، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامي، ج 3، تهران، 1347 ش. 7- براون، ادوارد، طب اسلامي، ترجمة محمد رجب‌نيا، تهران، 1351 ش. 8-بغدادي، اسماعيل پاشا، هدية‌العارفين، بيروت، 1990 م. 9- حلبي، علي اصغر، تاريخ فلاسفة ايران، تهران، 1381 ش. 10-دفاع، علي عبدالله، اعلام العرب و المسلمين في الطب، بيروت، 1983 م. 11-دهخدا، علي اكبر، لغت‌نامه، تهران، 1377 ش (دورة جديد). 12- زركلي، خيرالدين، الاعلام، بيروت، 1986 م. 13-صفا، ذبيح‌الله، تاريخ ادبيات در ايران، ج 1، تهران، 1371 ش. 14- مصاحب، غلامحسين، دائرة‌المعارف فارسي، ج 1، تهران، 1380 ش. 15-نجم‌آبادي، محمود، تاريخ طب در ايران پس از اسلام، تهران، 1353 ش. 16- Ali Ibn Rabh Tabari(Sahl ibn) Philosopher(hamnik book 2009)
|